M. Kαραγάτσης – Η Τριλογία της Διάψευσης

στις

Έργα και Ημέρες του Μίχαλου Ρούση

Τόμος 1 Ο Κοτζαμπάσης του Καστρόπυργου

Ο Κοτζαμπάσης του Καστρόπυργου
Μίχαλος Ρούσης

Τόμος 2 Αίμα Χαμένο και Κερδισμένο

Αίμα χαμένο και κερδισμένο
Αίμα χαμένο και κερδισμένο

Τόμος 3 Τα Στερνά του Μίχαλου

Τα στερνά του Μίχαλου
Τα Στερνά του Μίχαλου

Τα πλάσματα του Καραγάτση, είνα πληθωρικά. Είναι οι θριαμβευταί. Στη σταδιοδρομία τους κατακτούν πολιτείες και χώρες, και στον έρωτα είναι πάντα ανικανοποίητοι, αν και πάντοτε επαρκείς. Είναι όμως τελικά πιο ευτυχισμένοι; Φθάνουν στο σκοπό στον οποίο αποβλέπουν, στον οποίον αποβλέπει ο κάθε άνθρωπος ο οποίος πάντα ποθεί ν’ απολυτρωθεί από τα βάσανα, τις ταλαιπωρίες, και τους παιδεμούς της ζωής; Συναντούν και γνωρίζουν τη χαρά της ζωής;

Άλκης Θρύλος (Ψευδώνυμο Ελένης Ουράνη)

Μας δείχνει ο Καραγάτσης ότι αξίζει ν’ αγωνισθεί κανείς έναν αγώνα συχνά πολύ τραχύ και σκληρό, ότι η επικράτηση ανταμείβει, προσφέρει έστω και το ελάχιστο που είναι ο καθένας δικαιολογημένος ν’ αξιώσει; Δυστυχώς η απάντηση είναι αρνητική. Στο θέμα της Ελληνικής Επανάστασης – της Ελληνικής Ιστορίας γενικότερα, η απάντηση είναι κι αυτή απογοητευτική.

Ο Καραγάτσης εξευτέλισε την επιτυχία και τον έρωτα· —το ίδιο, όταν, αφού αντίκρισε τους συγχρόνους του στράφηκε στο παρελθόν, στην Ιστορία: Με το ξέφρενο και σπαραγμένο πάθος που τον κατελάμβανε για όλα τα θέματα με τα οποία καταπιανόταν, θα ξεγυμνώσει και τον ηρωισμό· δεν είναι παρά μια φενάκη, μια ένεση αισιοδοξίας που κάνουν στον εαυτό τους οι άνθρωποι για να θαμπωθούν και να δουν μεταμορφωμένη, από μια πλανερή ωραιοφάνεια τη μηδαμινότητα τους —αλλιώς πως θα είχαν το σθένος, να εξακολουθήσουν την πορεία; Τι είναι λοιπόν γι’ αυτόν η Ελληνική Επανάσταση;

Μια τυφλή ορμή που ξέσπασε σαν μια καταιγίδα, επειδή είχαν μαζευτεί τα σύννεφα, επειδή η πίεση της σκλαβιάς είχε γίνει ασήκωτη και έβραζε το καζάνι. Κάτι σαν φυσικό φαινόμενο. Δεν προσχεδιάστηκε, κι ούτε καθοδηγήθηκε από το νου και τη βούληση των ανθρώπων.

Μ. Καραγάτσης – “Αίμα χαμένο και κερδισμένο”

Οπλαρχηγός Ελληνικής Επανάστασης Ιδού πως την εξηγεί ένας από τους αρχηγούς της, ο επίσκοπος Δωρόθεος ▪ στον “Κόσμο που πεθαίνει“, στο τρίτομο μυθιστόρημα —στον τόμο “Αίμα χαμένο και κερδισμένο” —όπου πολύ τεχνικά συμπλέκονται τα ιστορικά και τα φανταστικά γεγονότα:

"Η επανάστασις;" Ο πολύς κόσμος πιστεύει ότι εμείς την εκηρύξαμεν. Πρόκειται περί τεχνάσματος όπου εμηχανεύθημεν - το ομολογώ, δια να επανορθώσωμεν εκ των υστέρων τα σφάλματα και τας αβλεψίας μας. Αλλά τι σχέσιν έχει ο θρύλος με την πραγματικότητα; Ουδείς γνωρίζει ποίος έδωσε το επαναστατικόν σύνθημα. Ίσως ο Κολοκοτρώνης, ίσως ο Δικαίος, ίσως ουδείς.
Η επανάστασις εξέσπασεν εντός του λαού των Ελλήνων ως έκρηξις θεϊκής οργής κατά της τυραννίας. Εξέσπασεν. Αυτό είναι το μοναδικόν σαφές γεγονός. Και μας εύρεν εις Καλάβρυτα περιδεείς κι επλήκτους προ του πρακτέου. Διότι την Επανάστασιν ηθέλαμεν να την κάνουμε εμείς, όπως και όταν ηθέλαμεν. Και ιδού πως αυτή εγένετο παρά την θέλησιν μας. Δεν είχομεν πεποίθησιν εις την επιτυχίαν της. Και την ημέραν της 23ης κι ουχί 25ης Μαρτίου, συνήλθομεν εις την Αγίαν Λαύραν, όχι δια να κηρύξωμεν την ήδη κηρυχθείσαν αυτομάτως "Επανάστασιν", αλλά δια να συσκεφθώμεν πως θ' αντιμετωπίσωμεν το τετελεσμένον γεγονός. Ούτε άμφια, ούτε λάβαρα, ούτε ηρωΪκαί αποφάσεις... Μόνο φόβος και ταραχή. Ιδού η Αγία Λαύρα...
Κι απεφασίσαμεν να κρυφθώμεν αναμένοντες την εξέλξιν των γεγονότων. Κι εκρύφθημεν. Δεν επροφθάσαμεν να έρθωμεν εις την Τριπολιτζάν. Μας επρόλαβεν η Επανάστασις. Ιδού η αλήθεια. Κι εκρύφθημεν φρονούντες ότι το παν απώλετο. Όταν μετ' ολίγας ημέρας αντελήφθημεν ότι επλανήθημεν, ότι η εκραγείσα Επανάστασις είχεν πολλάς ελπίδας επιτυχίας, τότε παρουσιάσθημεν εις το προσκήνιον και προσπαθήσαμεν να διορθώσουμεν εκ των υστέρων το σφάλμα μας, λαμβάνοντες ανά χείρας τα ηνία του Αγώνος. Αλλά τούτο είναι μια άλλη υπόθεσις. "Εννόησες;"

Η Τριλογία του Μ. Καραγάτση υπό τον τίτλο — Ο Κόσμος που πεθαίνει είχε περιγραφεί από τον ίδιο ως βιολογική και κοινωνική ιστορία μιας αστικής ελληνικής οικογένειας από το 1821 ως τα σήμερα.

  1. Ο Κοτζαμπάσης του Καστρόπυργου, o πρώτος και αυτοτελής τόμος ενός μεγάλου κυκλικού έργου που εντάσσεται αξιακά στις δημιουργίες συγγραφέων όπως ο Zολά, ο Mπαλζάκ, ο Pομαίν Pολάν,
  2. το Αίμα χαμένο και κερδισμένο
  3. Τα Στερνά του Μίχαλου,
  • Στον πρώτο τόμο, O Kοτζαμπάσης του Καστρόπυργου – ο Καραγάτσης έστησε έναν ολοζώντανο κεντρικό ήρωα, τον πλούσιο Κοτζαμπάση Μίχαλο Ρούση, που γίνεται εξωμότης γιατί τον κυβερνούσε το αίσθημα του ευδαιμονισμού.
  • Στον δεύτερο τόμο, Aίμα χαμένο και Κερδισμένο, ο ίδιος αυτός Pούσης ολοκληρώνεται ως μορφή που αναπήδησε απ’ τον κόσμο του μεγάλου ξεσηκωμού του Eικοσιένα. Στο έργο αυτό, ο Kαραγάτσης δεν ρίχνει το βάρος σε έναν ή δύο ήρωες: δίνει ζωή σε μιαν ολόκληρη ―και σημαντικότατη― εποχή. H Eπανάσταση στις σελίδες αυτού του βιβλίου δεν αντιμετωπίζεται με τρόπο κοντόφθαλμο, αλλά υπό το πρίσμα της ζωής. Πρίσμα σίγουρο, μεγεθυντικό, ανυπότακτο σε οποιαδήποτε σκοπιμότητα. Aπό τα πιο αντιπροσωπευτικά έργα του Kαραγάτση στο οποίο αναδεικνύεται ο ρόλος της Εκκλησίας δια της μορφής του αρχιεπισκόπου Δωρόθεου.
  • ―τέλος, στον τρίτο τόμο, Τα Στερνά του Μίχαλου, ο συγγραφέας ζωντανεύει τα τελευταία χρόνια του Ρούση και μαζί τα πρώτα χρόνια της ελεύθερης Ελλάδας.

 H τριλογία του Kαραγάτση τοποθετημένη εξελικτικά μέσα στην κοινωνική, εθνική, πολιτιστική, πνευματική κ.λπ. ιστορία του τόπου μας μέσα στο ίδιο χρονικό διάστημα. Ο συγγραφέας του Kίτρινου Φάκελου ζωντανεύει μια ολόκληρη εποχή, τα χρόνια της ελληνικής επανάστασης, με όλα τα παραλειπόμενα της κλασικής ιστορίας, προβάλλοντας και πάλι -ρίζα και πηγή της όλης σύλληψης- το θέμα γύρω από το οποίο περιστρέφεται ολόκληρο το έργο του: τη δύναμη του σεξουαλικού ενστίκτου και την επίδρασή του πάνω στη διαμόρφωση των ατόμων και των κοινωνιών.

Ο Mίχαλος Pούσης, ο περίφημος Kοτζάμπασης του Kαστρόπυργου, γίνεται εξωμότης και προδότης γιατί τον κυβερνά το αίσθημα του ευδαιμονισμού και γιατί βάζει πιο ψηλά απ’ όλα, τη ζωή του και τις χαρές που μπορεί να του δώσει.

Μίχαλος Ρούσης Ο Κοτζαμπάσης του Καστρόπυργου

Το 1821 και οι Πλαστογράφοι της Ιστορίας εδώ

περισσότερα

Σχετικό δημοσίευμα Οθωμανικά Κατάλοιπα εδώ

Οθωμανικά Κατάλοιπα

Ένα Σχόλιο Προσθέστε το δικό σας

  1. Ο/Η Angeliki λέει:

    Συγγραφή και Μελέτη – Μελέτη και Συγγραφή: όταν αυτά τα δύο πάνε μαζί βγαίνει ένα εμπεριστατωμένο έργο

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *