Στοιχεία ταινίας

• Τίτλος: Είμαι η Κούβα
• Σκηνοθεσία: Μιχαήλ Καλατόζοφ (Mikhail Kalatozov) (1903 – 1973)
• Είδος: Δράμα ντοκυμαντέρ
• Πρωταγωνιστούν: Luz María Collazo, Sergio Corrieri, Salvador Wood, Jose Galardo, Raul Garcia
• Σενάριο: Yevgeny Yevtushenko
• Έτος: 1964
• Διάρκεια: 141
• Γλώσσα: Ισπανικά
• Τοποθεσία γυρισμάτων: Κούβα
• Εταιρεία παραγωγής: Mosfilm, ISAIC (Instituto Cubano del Arte e Industrias Cinematograficos)
• Τιμητικές διακρίσεις: Βραβείο Ανεξάρτητων δημιουργών  (Independent Spirit Award) υποψηφιότητα στον Mikhail Kalatozof (1996), Εθνική ένωση κριτικών ΗΠΑ βραβείο αρχειακού υλικού 1996, Ένωση κινηματογραφιστών (Society of camera operators) βραβείο ιστορικής κινηματογράφησης (historical shot) στον Alexander Calzatti 2007

Η ταινία περιγράφει τη ζωή στο νησί ακριβώς λίγο πριν την επαναστατική  περίοδο. ΟΙ εικόνες εναλλάσσονται – από τα πολυτελή νυχτερινά κέντρα της Αβάνας, στις καλύβες των φτωχών αγροτών. Από τα ακριβά ξενοδοχεία γεμάτα ξένους τουρίστες στις πισίνες και τα μπαρ, όπου διαχέεται το δυνατό άρωμα της εκμετάλλευσης των φτωχών κοριτσιών από τους πλούσιους Αμερικανούς θαμώνες. Παραέξω, στις φυτείες του ζαχαροκάλαμου κάτω απ’ τον εκτυφλωτικό ήλιο, αγρότες σκυμμένοι με το δρεπάνι να τεμαχίζουν τους σκληρούς φλοιούς των καλαμιών. Μετά η επιστροφή στις αχυρένιες καλύβες.

Όμως αυτό δεν επρόκειτο να διαρκέσει για πολύ: oi φοιτητές εξεγείρονται, μια νέα εποχή επρόκειτο να ακολουθήσει : ένα πρόσταγμα θαρρείς της ιστορίας σαν μια ξαφνική μπόρα που διαδέχεται την ατέλειωτη καλοκαιρινή ραστώνη – ίδια με τις ξαφνικές βροχές που ξεσπάνε στο νησί. Επικεφαλής ο Φιντέλ Κάστρο που πολέμησε στο πλάι όλων όσων πήραν το όπλα. Αυτή είναι η ταινία κι αυτή ήταν η Κούβα: ένας τυφώνας που ήρθε και σάρωσε τα πάντα.

Βέβαια η σκοπιά του Καλατόζοφ είναι από τη μαρξιστική οπτική – υπερτονίζοντας τη μια όψη, αποσιωπώντας τις αντιφάσεις. Ωστόσο η ταινία δεν κρίνεται από αυτό αλλά σαν ένα άρτιο δημιούργημα στις πιο καλές στιγμές του λεγόμενου σοσιαλιστικού ρεαλισμού. Ο ρεαλισμός μαζί με το λυρισμό ανεβάζουν τη νοηματική της σε ένα υψηλό κρεσέντο.

Η φωτογραφία επίσης είναι αποσπασματική – διαφοροποιείται από το κυρίως θέμα εστιάζοντας στις αντιθέσεις που έρχονται και το συμπληρώνουν. Το φως με τη σκιά παίζουν διαρκώς – ένα περίεργο κρυφτό ενός ζοφερού παρόντος – ακριβώς λόγω των αντιθέσεων – ένα ασπρόμαυρο ταμπλό που νωχελικά υπερίπταται επάνω από ένα  κενό τοπίο. Κι αυτό δεν είναι άλλο από το άγραφο μέλλον που κάποιοι γεννημένοι επαναστάτες παίρνουν στα χέρια τους.

Μετά τη μεγάλη επιτυχία της ταινίας ¨Όταν περνούν οι γερανοί¨ (1957) ο Μιχαήλ Καλατόζοφ καταπιάνεται πάλι με τον πόλεμο – αυτή τη φορά με τον εθνικο-απελευθερωτικό αγώνα του Κουβανικού λαού με επικεφαλής τον Φιντέλ Κάστρο, για την απαλλαγή από τα ιμπεριαλιστικά δεσμά. Η ταινία, άγνωστο γιατί βγήκε στη διανομή προς το εξωτερικό το 1996 – 32 χρόνια αφ’ ότου γυρίστηκε.

Είμαι η Κούβα

Κύριος μοχλός για την αποφασιστική μάχη για την επιτυχία του αγώνα ήταν η πεποίθηση των ξεσηκωμένων πως η Κούβα θα μπορούσε να τα καταφέρει – καθ’ όσον παρήγαγε την πρώτη ύλη για τη ζάχαρη μέσα στις απέραντες φυτείες του ζαχαροκάλαμου, καθώς επίσης και τον άριστης ποιότητας καπνό για τα περίφημα πούρα Αβάνας. Αποφασιστική συμβολή υπήρξε φυσικά η υποστήριξη της Ρωσίας – όλα τα χρόνια του εμπάργκο.

Ιστορικό πλαίσιο