Ο Γυρισμός του Ξενιτεμένου – Μία ανάλυση

στις

Ο Γυρισμός του Ξενιτεμένου“, εντάσσεται στα Μεταφυσικά ποιήματα του Σεφέρη. Εκ πρώτης όψεως μιλάει για έναν ξενιτεμένο που έχει αφήσει το πατρικό του σπίτι μικρός και γυρίζει πια ώριμος άνδρας. Τώρα όλα του φαίνονται μικρά – βεβαίως, αφού η νεανική του φαντασία απέδιδε μεγάλη σημασία στον περίγυρο και σε όλα τα τεκταινόμενα γύρω από αυτόν.

Μετά καθώς περνούν οι πρώτες ενθουσιώδεις εντυπώσεις, τα χρόνια, οι εμπειρίες – δυσάρεστες συχνά, η φαντασία αναγκάζεται να προσγειωθεί στην πραγματικότητα η οποία σε σύγκριση με τις παλιές προσλαμβάνουσες, αποκτά μέγεθος δυσάρεστα μικρό: Εκείνα που φάνταζαν παλάτια, εκείνα που ήταν τυλιγμένα στο λαμπρό κισσό, τώρα δεν μοιάζουν παρά στάνες, μέσα σ’ ένα τοπίο θολό, απροσδιόριστα μικρό.

Σε δεύτερη ανάγνωση μπαίνουν τα μεταφυσικά στοιχεία. Εδώ πια στη θέση του ξενιτεμένου είναι όλοι εκείνοι που φύγανε δια παντός: Οι πεθαμένοι συγγενείς, φίλοι, σύντροφοι. Όπως τον κάθε ξενιτεμένο, διακαής λαχτάρα τον ζώνει, να ξαναγυρίσει στα γνώριμα του μέρη. Όμως αλίμονο, όλα φαίνονται τόσο μικρά από τα ύψη (της απόστασης) στα οποία βρίσκεται τώρα, μη μπορώντας πια να αναγνωρίσει διόλου τα δικά του μέρη έτσι όπως τα έζησε, καθώς φαντάζουν τώρα πια, μικρά, τιποτένια, χαμένα, σαν σε μια απροσδιόριστη απεραντοσύνη.
Η λαχτάρα όμως είναι σπαραχτική και μεγάλη. Θέλει να γυρίσει, συνεχώς ονειρεύεται τα πατρικά του μέρη – όσο κι αν όλα έχουν αλλάξει: η παλιά εικόνα έχει μείνει αναλλοίωτη στα μάτια του,  η παλιά γεύση βρίσκεται ανεξίτηλη στα χείλη του.

Εδώ όμως μπαίνει σοφά εμβόλιμη, η εικόνα της στάνης που αντικρίζει. Κι εδώ έγκειται η μεγαλοσύνη της ποιητικής υπέρβασης του Γιώργου Σεφέρη: Τα βλέπει μικρά και ασήμαντα, σαν μια στάνη στην πλαγιά του βουνού. Εκεί απ’ όπου βρίσκεται: στα ύψη του κόσμου και τα κοιτάζει . Όλα είναι μικρά και ασήμαντα, στο δράμα της δημιουργίας – αν κοιτάξεις από ψηλά.

Στο τέλος – και σαν αποκορύφωμα, το ποίημα παραπέμπει σε όλους τους χαμένους από τη γη που τους θέρισαν χιλιάδες άρματα δρεπανηφόρα. Είναι ο θάνατος που την τελική του σφραγίδα βάζει σε όλα. Μια άλλη προσέγγιση εγγύτερη, είναι οι πόλεμοι και οι καταστροφές – πλησιέστερη προς τη ζωή του ίδιου του Γιώργου Σεφέρη, που αυτός και η οικογένεια του εγκατέλειψαν τα πάτρια εδάφη διωκόμενοι από τα Βουρλά της Μικράς Ασίας – εκείνη την αποφράδα ημέρα του1922.

  • Σαντορίνη Φηρά
  • Φηρά - Ψαράς
  • Φυτό Πάπυρος
  • Λεύκα
  • Πάπυρος

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *