Κ. Καβάφης (γ. 1863~ θ. 1933) – Η Πόλις (1910)

Είπες “Θα πάγω σ’ άλλη γη, θα πάγω σ’ άλλη θάλασσα.
Μια πόλις άλλη θα βρεθεί καλλίτερη απ’ αυτή.
Κάθε προσπάθεια μου μια καταδίκη είναι γραφτή·
κ’ είν’ η καρδιά μου —σαν νεκρός— θαμένη.
Ο νους μου ως πότε μες στον μαρασμόν αυτόν θα μένει.
Όπου το μάτι μου γυρίσω, όπου κι αν δω
ερείπια μαύρα της ζωής μου βλέπω εδώ,
που τόσα χρόνια πέρασα και ρήμαξα και χάλασα”.

Καινούριους τόπους δεν θα βρεις,
δεν θάβρεις άλλες θάλασσες.
Η πόλις θα σε ακολουθεί. Στους δρόμους θα γυρνάς
τους ίδιους. Και στες γειτονιές τες ίδιες θα γερνάς·
και μες στα ίδια σπίτια αυτά θ’ ασπρίζεις.
Πάντα στην πόλι αυτή θα φθάνεις. Για τα αλλού —μη ελπίζεις—
δεν έχει πλοίο για σε, δεν έχει οδό.
Έτσι που τη ζωή σου ρήμαξες εδώ
στην κώχη τούτη την μικρή, σ’ όλην την γη την χάλασες.

Αλεξάνδρεια Αιγύπτου 1910 (γράφτηκε /47)

Ανάλυση ποιήματος:
Ο Καβάφης υπήρξε κοσμοπολίτης, ευκατάστατος με θέση στην κοινωνία της Αλεξάνδρειας. Πως βίωσε αυτή την προοπτική του εγκλεισμού σε μια πόλη που θα ‘λεγε κανείς του ήταν εχθρική; Προφανώς αφορά την ενατένιση του εαυτού του σε μελλοντικό χρόνο. Είχε ήδη κάνει κάποιες επιλογές που στο βάθος τον δυσαρεστούσαν αφόρητα.

Η πόλη ήδη τον είχε συνεπάρει με τα μυστικά που έκρυβε μια πόλη της Ανατολής, είχε διαποτιστεί με το εξωτικό άρωμα των περιπλανήσεων στα στενά δρομάκια γύρω από τη λεωφόρο Cherif Pacha με τα παλιά κτίρια. Η ταύτιση με την πόλη αυτή και τις περιπλανήσεις του, τις γνωριμίες και τις συναναστροφές ήταν απόλυτη.

Ταύτιση που τελικά αφορά όλους τους ανθρώπους καθώς δένονται με τα σπίτια, τις πόλεις που μένουν, τους ανθρώπους που έτυχε να γνωρίσουν και να συναναστραφούν. Ο Καβάφης αν και 47 ετών διέβλεψε το μέλλον καθιστώντας ανέφικτη μια προσδοκία για μια ανταμοιβή, καλυτέρευση —δείχνοντας όπως ο μύθος του Σισύφου, τη βίωση μιας απέλπιδος τελικά πραγματικότητας.